Co na ból ucha bez recepty?

Przedstawione poniżej treści nie mają charakteru promocyjnego. Ich wyłącznym celem jest edukacja i podniesienie poziomu wiedzy odbiorcy na temat zdrowia. Należy jednak pamiętać, że żadna z informacji nie może zastąpić porady lekarskiej lub konsultacji z farmaceutą.

Ból uszu to okropna dolegliwość, której nie sposób zbagatelizować. Potrafi wzbudzić zdumienie, jak taki mały narząd może tak potwornie boleć. Co gorsze, przy chorobach ucha nierzadko odnosimy wrażenie, że boli nas też szczęka czy głowa. Choć uciążliwe, nie jest to nic dziwnego. Co na bolące ucho będzie skuteczne i łatwo dostępne? Sposób leczenia zawsze zależy od przyczyny – przeanalizujmy więc te najczęstsze.

Spis treści:

1. Jakie są przyczyny bólu ucha?
2. Co na ból ucha?
3. Jak zapobiegać?

Jakie są przyczyny bólu ucha?

Ucho składa się z części zewnętrznej, środkowej i wewnętrznej:

• ucho zewnętrzne to małżowina uszna i przewód słuchowy zewnętrzny;
• ucho środkowe to, najmniejsze w organizmie człowieka, 3 kosteczki zawieszone w wypełnionej powietrzem jamie bębenkowej i trąbka Eustachiusza, która łączy się z gardłem;
• ucho wewnętrzne składa się z błędnika kostnego i błoniastego oraz nerwu przedsionkowo-ślimakowego;

Jedną z najczęstszych przyczyn bólu ucha jest ostre rozlane zapalenie ucha zewnętrznego. Zwyczajowo choroba ta nazywana jest „uchem pływaka”, ponieważ rozwija się po kąpieli w basenie albo otwartym zbiorniku wodnym. Z tego też względu większość zachorowań przypada na miesiące letnie, kiedy jest ciepło na zewnątrz i dla ochłody wskakujemy do wody, nie zawsze zwracając uwagę na jej jakość. W ponad 90% przypadków odpowiada za nie zakażenie bakteryjne.¹ Małżowina uszna, jako wystający element ciała, nierzadko też ulega urazom mechanicznym. Biorąc pod uwagę ucho środkowe, najczęściej występuje ostre zapalenie. Typowo infekcja ma swój początek w jamie nosowej lub gardle (przeziębienie), skąd przez trąbkę słuchową przemieszcza się do ucha. Tutaj początkowym czynnikiem sprawczym są wirusy, jednak, gdy choroba nie mija po 2-3 dniach, to zwykle dołącza się infekcja bakteryjna.² Ból ucha od zęba to też nierzadka sytuacja. Jest to przypadek bólu rzutowanego, czyli odczuwanego w zdrowym uchu, a wywołanego chorobą zupełnie innego miejsca. Dotyczy chorób zębów trzonowych. Dla wielu zaskakujący może być fakt, że schorzenia najbardziej skomplikowanej w budowie części ucha, czyli ucha wewnętrznego, nie dają dolegliwości bólowych.

Co na ból ucha?

Ucho pływaka, jako wywoływane bakteriami, leczy się antybiotykiem podawanym miejscowo do przewodu słuchowego. Na ból (odczuwany jako ból ucha przy dotyku albo samoistnie w środku), który zwykle jest niewspółmiernie silny, dobrze sprawdzą się leki z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (działają w trojaki sposób- przeciwbólowo, przeciwzapalnie i przeciwgorączkowo) – najczęściej ibuprofen, rzadziej dexketoprofen. Ta grupa preparatów wywołuje korzystny efekt również w przypadku ostrego zapalenia ucha środkowego. Zaleca się po nie sięgnąć, gdy bólowi ucha nie towarzyszą dodatkowe, niepokojące objawy takie jak wysoka gorączka (>39 °C), wymioty, wyciek z ucha, zapalenie nie jest obustronne lub nawrotowe, a chory nie cierpi na zaburzenia odporności. Takie leczenie można prowadzić przez 24–72 godzin od wystąpienia pierwszych objawów³ i zwykle wystarcza do ustąpienia choroby. Jeśli jednak ból ucha utrzymuje się po tym czasie, dolegliwości narastają zamiast maleć albo występują wspomniane wyżej niepokojące objawy i sytuacje szczególne koniecznie trzeba udać się do lekarza. Specjalista przepisze antybiotyk na rozwijającą się dodatkową infekcję, tym razem bakteryjną. Ból ucha od zęba ustąpi tylko wtedy, gdy wyleczymy chory ząb. Czekając na wizytę u stomatologa, aby ulżyć sobie w bólu, można sięgnąć po ibuprofen czy dexketoprofen. Urazy ucha są zwykle bardzo bolesne, i tu też dobrze się sprawdzą wymienione preparaty.

Jak zapobiegać?

O uszy, tak jak o każdy inny narząd, należy odpowiednio dbać:

• aby nie dopuścić do bólu ucha, warto w okresie jesienno-zimowym nosić ciepłą czapkę – przemarznięta małżowina uszna potrafi naprawdę mocno dokuczać;
• jeśli pacjent jest alergikiem, należy stosować odpowiednie leki przeciwalergiczne i krople obkurczające błonę śluzową w nosie – szczególnie w sezonie wiosennym (sezon pylenia roślin), bo utrzymujący się katar blokuje trąbkę słuchową i może wywołać ból ucha;
• należy regularnie czyścić uszy patyczkiem (małżowinę uszną) oraz specjalnym płynem wkrapianym do przewodu słuchowego, który ułatwi samoistne wypływanie woskowiny z ucha. Warto tutaj nadmienić, że nie wolno przesadzać z czyszczeniem uszu. Woskowina, choć utarło się, że niezbyt higieniczna, ochrania ucho przed zaleganiem w nim wody (będzie więc chronić przed uchem pływaka) i uszkodzeniem przez wpadające drobinki pyłu, kurzu, a nawet drobne owady. Nadmiar woskowiny też nie jest dobry. Potrafi stworzyć zbity czop woskowinowy, który sam w sobie bywa przyczyną bólu ucha;
• unikać dymu tytoniowego- szczególnie u dzieci stwierdzono związek między wdychaniem dymu z papierosów a częstszym zapaleniem ucha środkowego;
• jeśli pacjent ma problem z chrapaniem – udać się do laryngologa na konsultację. Przerost migdałka gardłowego, będący jedną z przyczyn chrapania, upośledza wentylację trąbki słuchowej, co sprzyja zapaleniom ucha środkowego.

Autor: Lekarz Irena M. Wojtowicz

---

¹ M. Makuszewska, Leczenie ostrego zapalenia ucha zewnętrznego w świetle aktualnych wytycznych, Medycyna Praktyczna dla Lekarzy, 10.06.2022.

² M. Zagor, P. Czarnecka, M. Janoska-Jaździk, Ostre zapalenie ucha środkowego, Medycyna Praktyczna dla Pacjentów, 13.12.2017.

³ M. Zagor, P. Czarnecka, M. Janoska-Jaździk, Ostre zapalenie… op.cit.

Bibliografia:

M. Makuszewska, Leczenie ostrego zapalenia ucha zewnętrznego w świetle aktualnych wytycznych, Medycyna Praktyczna dla Lekarzy, 10.06.2022.

M. Zagor, P. Czarnecka, M. Janoska-Jaździk, Ostre zapalenie ucha środkowego, Medycyna Praktyczna dla Pacjentów, 13.12.2017.