Przedstawione poniżej treści nie mają charakteru promocyjnego. Ich wyłącznym celem jest edukacja i podniesienie poziomu wiedzy odbiorcy na temat zdrowia. Należy jednak pamiętać, że żadna z informacji nie może zastąpić porady lekarskiej lub konsultacji z farmaceutą.
Nie każda kobieta ma to szczęście, że comiesięczne krwawienia są dla niej bezbolesne. Czasami dolegliwości potrafią być tak dokuczliwe, że niemożliwe staje się chodzenie do pracy czy szkoły. Skąd właściwie się bierze i co pomaga na ból miesiączkowy? Czy jest szansa, że kiedykolwiek minie czy raczej będziemy się z nim męczyć całe życie?
Spis treści:
- Bolesna miesiączka – co oznacza?
- Ból menstruacyjny – jak go pokonać w zaciszu własnego domu?
- Silny ból menstruacyjny – jak wygląda leczenie?
Bolesna miesiączka – co oznacza?
Miesiączka jest jednym z elementów cyklu owulacyjnego. Wówczas macica kurczy się, aby usunąć złuszczoną, zgrubiałą błonę śluzową – przygotowaną uprzednio na przyjęcie zarodka. Ból menstruacyjny związany jest z nadmiernymi skurczami macicy, stąd odczuwa się go jako „skurczowy”. Pojawia się w dole brzucha (podbrzuszu środkowym) kilka godzin przed albo tuż po rozpoczęciu krwawienia. Może promieniować do dolnego odcinka kręgosłupa oraz ud. Najczęściej trwa 12 do 24 godzin, choć u niektórych nawet kilka dni.1
Przyczynę bólu upatruje się w nadmiernej produkcji prostaglandyn, czyli związków chemicznych wytwarzanych, aby pobudzić mięsień do skurczu. Dlaczego produkuje się ich za dużo? Dotychczas nie wiadomo. Kolejną teorią mogącą wyjaśnić zbyt intensywne skurcze jest zmniejszenie przepływu krwi przez macicę.
Większość silnych bóli miesiączkowych pojawia się u młodych dziewczyn wraz z rozpoczęciem miesiączkowania albo kilka miesięcy później (gdy cykle stają się owulacyjne) i nie są wynikiem żadnej choroby, ot taka „uroda” kobiety. Znacznie rzadziej bolesna miesiączka może oznaczać endometriozę (schorzenie, w którym ogniska błony śluzowej macicy lokalizują się w niewłaściwym miejscu, np. w jajnikach, jamie brzusznej i przez to dają dokuczliwe objawy) albo jeszcze rzadziej polipy macicy, mięśniaki, a nawet nowotwór narządu rodnego. Występuje wtedy nagle, po początkowym okresie bezbolesnych krwawień. Poza tym, anatomia może mieć wpływ na stopień bólu menstruacyjnego – przy zwężonej szyjce macicy bywa silniejszy.
Niektóre kobiety borykają się nie tylko z bólem brzucha. Okres (miesiączka) jest u nich jeszcze trudniejszy – towarzyszą mu kołatania serca, biegunka, zawroty głowy, wymioty czy bezsenność. Taki stan określamy mianem zespołu bolesnego miesiączkowania. Zespół, bo dolegliwości jest kilka.
Silny ból menstruacyjny – jak wygląda leczenie?
Bolesna menstruacja w przypadku młodych dziewczyn najczęściej jest objawem, który nie stanowi powodu do niepokoju. Nie oznacza to, że można przejść nad nim do porządku dziennego, bo zwykle ból jest tak silny, że po prostu jest to niemożliwe. Jak złagodzić ból miesiączkowy aby normalnie funkcjonować? Zazwyczaj wystarczy zażycie tabletki z grupy NLPZ (niesteroidowych leków przeciwzapalnych) np. ibuprofenu i dolegliwości szybko mijają. Najlepiej jest zażyć preparat przed „rozkręceniem się” bólu, bo w szczytowej jego fazie może już nie zadziałać. Jeśli taka terapia nie przynosi efektu, leczeniem drugiej linii jest dołączenie do NLPZ leków rozkurczowych, np. drotaweryny. Wykazuje efekt spazmolityczny, czyli hamujący skurcze (spazmy) mięśni gładkich, z których zbudowana jest macica. Środki tego typu dostępne są bez recepty, więc nie trzeba od razu udawać się do ginekologa. Niemniej jednak, jeśli ból jest silny, nawracający, nie mija po lekach przeciwbólowych albo towarzyszą mu inne niepokojące objawy np. omdlenia, konieczna będzie wizyta u specjalisty. Ginekolog może włączyć do leczenia jeszcze inne preparaty. Po badaniu ginekologicznym i USG przezpochwowym będzie też w stanie stwierdzić, czy u podłoża bólu nie leży jakaś choroba. Taka diagnostyka jest niezbędna w przypadku kobiet, które nie miały wcześniej takich symptomów.
Ból menstruacyjny – jak go pokonać w zaciszu własnego domu?
Domowe sposoby na ból miesiączkowy to przede wszystkim ciepłe okłady na podbrzusze. Dobrze sprawdzą się tutaj pestki wiśni, które świetnie utrzymują temperaturę. W Internecie można znaleźć gotowe tzw. suche termofory, zawierające takie pestki. Oprócz ogrzania, pełnią też funkcję masującą, co dodatkowo pozwala rozluźnić spięte mięśnie brzucha. Kolejnym sposobem na ból menstruacyjny jest wybranie się na spacer albo na jogę, bo spokojna aktywność fizyczna także działa kojąco. Jeśli jednak dolegliwości są zbyt silne i nie mamy ochoty ruszać się z łóżka, spróbujmy ugiąć nogi w kolanach i unieść delikatnie biodra do góry. Pozycja embrionalna działa odstresowująco i przy okazji rozluźnia mięśnie brzucha.
Takie metody mogą być wystarczające jedynie w przypadku łagodnego bólu. W silniejszym nie męczmy się, tylko po prostu sięgnijmy po tabletki na ból menstruacyjny. Pocieszający jest fakt, że u większości kobiet bolesne miesiączki ustępują samoistnie, zwykle po pierwszym porodzie. Uważa się, że mięsień „uczy się” wówczas lepiej kurczyć.
Autor: Lekarz Irena M. Wojtowicz
1 Drobnik J., Zespół bolesnego miesiączkowania: objawy, przyczyny, leczenie, Puls Medycyny, 21.10.2019.
Bibliografia:
Drobnik J., Zespół bolesnego miesiączkowania: objawy, przyczyny, leczenie, Puls Medycyny, 21.10.2019.
Sękowska A., Postępowanie w bolesnym miesiączkowaniu, Medycyna Praktyczna dla Lekarzy, 09.05.2019.
Stefanowicz E., Bolesne miesiączkowanie, Medycyna Praktyczna dla Pacjentów, 06.04.2021.
